– Cá bò biển hay còn gọi là dugong, nó hay được so sánh với nàng tiên cá ở biển cả, do nó có hình dáng và tập tính độc đáo nên bộ phận cư dân thời xa xưa đã ví loài vật này như những con người sống trong biển.
– Cá bò biển gắn với những truyền thuyết về nàng tiên cá trong dân gian từ bao đời nay, được gắn với tín ngưỡng dân gian vùng biển có giá trị đối với đời sống tinh thần của con người.
– Đảo ngọc Phú Quốc là nơi có đa dạng sinh học vô cùng phong phú với nhiều loài sinh vật biển cùng hơn 100 loài san hô thuộc cả hai nhóm san hô cứng và san hô mềm. Nơi đây cũng có diện tích thảm có biển lớn nhất cả nước, gần 12 nghìn ha. Loại thực vật này là nơi ẩn náu, cư trú của nhiều loại thủy sản có giá trị sinh học như: cá ngựa, ghẹ, dugong..
.
– Sự hiện diện của dugong tại Phú Quốc là điều vô cùng quý báu. Đây là loài đã được các tổ chức quốc tế, Chính phủ Việt Nam đưa vào Sách đỏ để bảo vệ nghiêm ngặt.
CÁI TÊN NÀNG TIÊN CÁ CỦA DUGONG
– Bò biển là một trong số những loài động vật biển hiếm hoi có vú và biết cho con bú giống như người nên thường được dân biển gọi là “nàng tiên cá”. Còn các nhà nghiên cứu gọi bò biển là dugong. Dugong trong tiếng Ấn Độ có nghĩa là “người con gái đẹp”.
– Theo truyền thuyết Hy Lạp, trong đó có kể đến sự xuất hiện của những nữ thần biển tuyệt sắc giai nhân, đuôi cá, mình người, ẩn hiện dưới làn nước biển. Mỗi khi đêm xuống, nàng cất tiếng hát du dương khiến cho những người đi biển say mê, quên hết mọi thứ, nhảy xuống biển, bơi theo nàng rồi không quay về được.
– Dugong có thời gian mang thai lên đến 13 tháng 10 ngày, mỗi lần hạ sinh một con. Con 18 tháng mới ngưng bú. Bò biển trưởng thành có thể dài tới 3 mét và nặng khoản 600 – 700kg.
– Chúng có đặc tính thường bơi trong nước sâu 2 – 10 mét, nhưng không thể lặn lâu trong nước, mà cứ 1 -2 phút lại ngoi lên vài giây để thở và phát ra âm thanh nghe giống như tiếng hú. Tương truyền ngư dân đi biển nếu nghe thấy tiếng hú của bò biển thì y rằng chuyến đi đầy tôm cá. Hiện bò biển được xếp vào loại cực kỳ nguy cấp, có nguy cơ tuyệt chủng.
– Theo như phân tích thì loài dugong lâu lâu lại nổi lên mặt nước để thở, sau đó lật ngửa bụng để phần ngực lên mặt nước. Trong cảnh biển đêm mờ, người đi tàu nhìn từ xa thấy giống như thân hình một cô gái nên tưởng tượng rồi xây dựng nên hình ảnh nàng tiên cá gắn liền với dugong.
– Dugong tại Việt Nam hay sinh sống ở vùng biển Côn Đảo và Phú Quốc. Hiện nay, Tổ chức bảo vệ động vật hoang dã thế giới đã phối hợp với Khu bảo tồn biển Phú Quốc tổ chức ngày hội bảo vệ bò biển nhằm kêu gọi cộng đồng chung tay bảo vệ loài động vật biển quý hiếm này.
NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN SUY GIẢM
– Một trong những lý do chính dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng của loài dugong tại Việt Nam cũng như trên thế giới, đó là do tình trạng săn bắt quá mức.
– Ngoài ra, ô nhiễm môi trường dẫn đến sự cạn kiệt về cỏ biển (thức ăn chính của dugong) cũng là nguyên nhân đẩy bò biển đến bờ vực diệt vong.
– Tại nhiều nơi, nhiều phương pháp đánh bắt hủy diệt và bất hợp pháp tại các hệ sinh thái cỏ biển đã ảnh hưởng rất lớn đến các thảm cỏ biển và đe dọa đến sự tồn tại của bò biển. Chúng hay bị chết do mắc vào các loại lưới rê, lưới quây của ngư dân hoặc lưới bảo vệ tránh cá mập tại các bãi biển. Tàu bè chạy nhanh ở những vùng biển nông có thể va chạm vào, làm bị thương hoặc đâm chết bò biển do chúng bơi khá chậm chỉ khoản 10km/giờ.
– Bên cạnh đó, nhiều người còn cho rằng đeo nanh bò biển sẽ mang lại may mắn, yểm tà ma…. Còn bộ pín, có công dụng mạnh nhất trong việc bồi bổ sức khỏe đàn ông, tăng cường sinh lực, dẫn đến việc nhiều người tìm mua dẫn đến việc khai thác ngày càng mạnh làm suy giảm lượng cá thể trong môi trường.
– Có những giai đoạn, nhiều người còn săn lùng thịt dugong như một món ăn khan hiếm
CÔNG TÁC BẢO TỒN DUGONG TẠI PHÚ QUỐC
– Tổ chức bảo vệ động vật hoang dã WAR phối hợp với Khu bảo tồn biển Phú Quốc tổ chức các chương trình giáo dục và tuyên truyền nhằm ngăn chặn nạn săn bắt dugong trái phép trên địa bàn.
– Bên cạnh đó săn bắt và tiêu thụ các sản phẩm từ dugong là hành vi sai pháp luật.
Để truyền thuyết còn mãi, xin đừng giết nàng !